اخبار

1399/09/25
آفلاتوکسین و دانه‌های وارداتی

آفلاتوکسین و دانه‌های وارداتی

دلیل اصلی عدم کاشت دانه‌های روغنی در کشور واردات ارزان دانه‌های روغنی و قیمت پایین سویا و ذرت است. عمده ذرت و سویایی که جزو دانه‌های روغنی اصلی برای تهیه روغن خوراکی هستند، از کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقای جنوبی وارد می‌شود و هرکس که به تولید این محصولات بپردازد شانسی در بازار ندارد.

از سوی دیگر شاهد آن بودیم که در سال‌های قبل برخی کشاورزان اقدام به کاشت این دانه‌ها کردند، اما کارخانه‌های روغن کشی قیمت خرید کلزا و سویای داخلی را آنقدر ارزان حساب کردند که کشاورزان دیگر رغبتی برای کاشت این محصولات ندارند. اگر بتوان برنامه‌ای تدوین کرد که کاشت این محصولات برای کشاورزان به‌صرفه باشد می‌توان بخش قابل‌توجهی از نیاز تولیدکنندگان و حتی دامداران را در داخل کشور تامین کرد. 
 
نکته قابل توجه اینجاست که دانه‌‌های روغنی از محصولاتی هستند که آب کمی مصرف می‌کنند و آب‌وهوای کشور برای رشد این محصول بسیار مناسب است، آن هم در حالی که سال‌ها کشور درگیر خشکسالی بوده است.  نکته اصلی این است که تولید باید نسبت به واردات صرفه بیشتری داشته باشد تا کشاورزان برای کاشت این محصولات تشویق شوند. دولت می‌تواند از محل منابع ارزی که برای واردات دانه‌های روغنی هزینه می‌کند بسترهای لازم را برای کاشت این محصول در کشور فراهم کند. این پتانسیل در کشاورزی کشور وجود دارد که هم بازار داخلی را تامین کند و در صورت برنامه‌ریزی صحیح به بازارهای صادراتی هم عرضه داشته باشد.  اما نکته‌ای که باید به آن توجه خاصی داشت و با سلامت مردم ارتباط مستقیم دارد این است که واردات این دانه‌ها همیشه با سم آفلاتوکسین همراه است آفلاتوکسین در محصولاتی مثل سویا و کلزا و ذرت همیشه رسوب می‌کند و ماندگار می‌شود. این قارچ معمولا در محصولات دپو شده در انبارها رشد می‌کند و دانه‌های روغنی هم استعداد بالایی برای آلوده شدن به این سم دارند. کشورهای دنیا، به خصوص اروپا، قوانین سختگیرانه‌ای درخصوص این سم برای محصولات کشاورزی وارداتی اعمال کرده‌اند اما متاسفانه کشورهای جهان سوم از جمله ایران نظارت کارشناسی ‌شده‌ای برای پاکسازی یا آمایش این محصولات ندارند و بر همین اساس هر از چندی اخباری مبنی بر توقیف یا معدوم‌‌شدن دانه‌های روغنی در رسانه‌ها منتشر می‌شود که آخرین آنها ذرت بود که با ایستادگی سازمان استاندارد این دپو 500 هزار تنی که در یکی از بنادر جنوبی کشور بود معدوم شد. کارشناسان این سازمان به خوبی واقفند محصولی که آلوده شده باشد به هیچ عنوان قابلیت مصرف ندارد و حتی برای دام نیز مضر است.